قلعه بابک در بالای کوهی با ارتفاع حدود 2300 تا 2700 متر در نزدیکی شهرستان کلیبر (واقع در استان آذربایجان شرقی) قرار دارد و با نام قلعه جمهور نیز شناخته می‌شود. قدمت این مکان که به دوران امپراتوری ساسانیان بر می‌گردد، مقر مورخ ایرانی، بابک خرمدین بوده است که آن را در قیام علیه دستگاه خلافت عباسی در قرن 3 هجری قمری بنا کرد. این قلعه نام خود را از بابک خرمدین،یک وطن پرست و رهبر مبارز علیه مهاجمان عرب گرفته است. بنابراین در مجله اینترنتی ضدایکس بیاید پیش از هرچیز ابتدا با بابک خرمدین شروع کنیم.
بابک خرمدین چه کسی بود؟
بابک خرمدین یک رهبر شورشی معروف از آذربایجان شرقی بود. بابک یک جنگ طولانی 23 ساله را علیه خلافت اسلامی به راه انداخت. پیروان او (خرمدینان)، نسبت به روند اسلامی‌سازی که در ایران به دنبال فتح اعراب در قرن 8 میلادی اتفاق افتاده بود، کینه ورزیدند. بابک ترک آذری و یک زرتشتی مغرور بود و اسلامی‌شدن ایران را تهدیدی برای آزادی‌های مذهبی، فرهنگی و سیاسی خود و پیروانش به حساب می‌آورد.
مسیر رفتن به قلعه بابک به چه صورت است؟
قلعه یک ساعت و نیم از اهر و سه ساعت با تبریز فاصله دارد. اما نزدیکترین شهر به آن کلیبراست. فاصله جاده کلیبر تا قلعه حدود سه کیلومتر است. کلیبر شهری سرسبز، در دامنه کوه و در کنار یک جنگل است. مسیر سه کیلومتری کلیبر تا قلعه با وجود گذرگاه‌ها و معابرصعب‌العبورمسیری خطرناک است. البته بخشی از مسیرآسفالت است و می‌توانید بخشی از آن را با ماشین رانندگی کنید. اما چه بخواهید و چه نخواهید، باید بخشی از راه راپیاده طی کنید.
صعود به قلعه بابک برای افراد ناتوان، سالخورده یاکسانی که ترس از ارتفاع دارند، مناسب نیست. مجموعه‌ای از پله‌های شکسته و طولانی، مسافر را به بالای تپه‌ای هدایت می‌کند که از آنجا چندین انتخاب برای صعود بهتر وجود دارد. ساده‌ترین مسیر،مستقیماجلوی پله‌هاقرار دارد که از یک مسیر خاکی طولانی تشکیل شده است. از آنجا که هیچ تابلوی نشانه‌ای به سمت قلعه وجود ندارد، در سمت چپ خودحرکت کنیداما مسیر خاکی را ترک نکنید. بهتر است وسایل کوهنوردی به همراه داشته باشیدچرا که شما بایدحداقل 3 ساعت برای صعود و 2 ساعت برای فرود، زمان اختصاص دهید.
چرا باید این قلعه را دید؟
این قلعه در دوره ساسانی ساخته شده است و در فهرست آثار ملی قرار دارد. هم طبیعتو همآثار تاریخی این منطقه ارزش دیدن دارند. در این منطقه،ظروف سفالی متعلق به قرن 7 هجری قمریو همچنین یک سکه مسپیدا شده است.
اگر سفر خود را از تبریز یا اهر آغاز کنید، می‌توانید از جاهای دیدنی تبریز دیدن کرده، به جنگل ارسباران برویدو در بازار قدیمی اهر گشت بزنید. همچنین شما می‌توانید غذا رادر کلیبر بخورید،شب را در خانه های این شهر کوچک سپری کنید و صبح زود به قلعه بروید. از کلیبر تا قلعه، عشایر شهسوان و چادرهایشان نیز در راه هستند.
معماری جالب قلعه بابک
از قلعه چیز زیادی باقی نمانده و جذاب‌ترین چیز،عظمت قلعه و راه رسیدن به آن است. قبل از رسیدن به دروازه قلعه و ورود به ساختمان قلعه، باید از مسیری باریک عبور کنید که توسط تخته سنگ‌ها محاصره شده‌اند. این مسیر فقط ظرفیت عبور یک نفر را دارد و دو نفر به سختی می‌توانند از آن عبور کنند. فاصله این مسیر تا باروی قلعه حدود 200 متر است. از همین نقطه، قلعه بابک و موقعیت خیره‌کننده آن باعث تعجب هر بیننده‌ای می‌شود.
تنها راه ورود به قلعه دروازه اصلی است و راه دیگری از کوه برای ورود به قلعه وجود ندارد. با عبور از دروازه ورودی، برای رسیدن به قلعه اصلی، یک گذرگاه باریک وجود دارد که حدود 100 متر از دروازه ارتفاع دارد. یک مسیر صعب العبور که چشم‌انداز آن دره‌ای با جنگل‌های تنگ و عمقی در حدود ۴۰۰ متر است که به صورت دیواره تا عمق دره ادامه دارد.در قسمت شرقی قلعه علاوه بر اتاق‌ها، مخازن آب نیز وجود دارند.
در تکیه‌گاه‌های طبیعی دیوارهای قلعه و در چهار ضلع آن، برج‌هایی به شکل نیم‌استوانه برای نگهبانان ساخته شده اند. این‌‌ها پایگاه کوهستانی ستیزه‌جویان و سربازان بابک خرمدین بوده است که در آن‌ها هر موجودی را در یک مایل دورتر از دره‌ها و کوهپایه‌ها تماشا می‌کرده‌اند.این قلعه در طول این سالها بارها مورد بازسازی قرار گرفته است اما بازسازی کامل آن به دلیل موقعیت جغرافیایی و شرایط آن آسان نیست.
نکاتی که باید هنگام بازدید از قلعه در نظر داشته باشید
متأسفانه، شما مجبور خواهید بود جوانانی را که بالای دیوارهای باستانی قلعه بازی می‌کنند، تحمل کنید! به هر حال شما تحت هیچ شرایطی حتی نباید به بالا رفتن از این دیوارها فکر کنید: این می‌تواند به ساختار باستانی آسیب برساند و سقوط از ارتفاع چند هزار متری منجر به مرگ حتمی می‌شود. همچنین هنگام بازدید از قلعه مراقب لبه پرتگاه‌ها باشید و از فرزندان خود محافظت کنید.
بهترین زمان برای بازدید از قلعه بابک
برای دیدن بهترین مناظردر این منطقه،توصیه می‌شود فصل بهار را برای سفر خود انتخاب کنید تا هنگام کوهنوردی و بازدید از قلعه بابک،از مناظر خیره‌کننده لذت ببرید. هنگامیکهبه مقصد رسیدید، باید از کوهی پایین بروید که کمیوقت شما را می‌گیرداما ارزشش را دارد. در طول مسیر دشتهای زیبایی را خواهید دید و از کوههای سرسبز و جنگلی اطراف قلعه لذت خواهیدبرد. در ابتداباید از مسیر پیچ در پیچ بالا بروید تا به به بالاترین نقطه قلعهبرسیدواز آنجاهمه چیز را در زیر پایتانخواهید دید.
جمع بندی
هنگامی که از کوه بالا می‌روید، واقعا از تلاش شگفت‌انگیز در ساخت و نگهداری این قلعه هیجان‌زده خواهید شد. با وجود مسیر صعب‌العبور، تجربه پس از آن کاملا ارزش این صعود سنگین را دارد. جنگل بلوط ارسباران، صخره‌های دندانه‌دار، کوههای اطراف و تاریخ این مکان با هم ترکیب شده و یکی از زیباترین چشم اندازهای ایران را ایجاد می‌کند.
قلعه در ارتفاعات 2300-2600 متری ساخته شده و برای رسیدن به آن باید از یک معبر پر پیچ و خم به شکل دالان و به طول 200 متر عبور کرد. این دژ با شکوه که با دره‌هایی به عمق 400 تا 600 متر محاصره شده است، متعلق به سلسله اشکانی است و در دوره ساسانیان آن را اصلاح کرده‌اند. اگر تاکنون به قلعه بابک سفر کرده‌اید، از تجربیات خود برای ما بنویسید.
