رشد کودک 0-6 ماه: در شش ماه اولیه زندگی نوزاد کاملاً به شما وابسته است و همراه با شما و سایر نزدیکان رشد می کند. کودک یاد می گیرد که از حواس خود استفاده کند و بیشتر و بیشتر به دنبال تماس داشتن با افراد است. ابتدا با گریه و سپس بیشتر با لبخند، و صداهای مختلف. بدن نوزاد قوی تر می شود و با اراده می تواند حرکات خود را به طور فزاینده ای کنترل کند.
همه کودکان منحصر به فرد هستند و رشد خاص خود را دارند. با این حال، ویژگی ها و نیازهای خاصی وجود دارد که در اکثر کودکان در یک گروه سنی رایج و معمول است.مجله اینترنتی ضدایکس
سرعت رشد در سنین مختلف
در طول سال اول زندگی، نوزاد با سرعت بیشتری نسبت به هر زمان دیگر در زندگی خود رشد می کند. رشد در دوره‌های مختلف با سرعت‌های متفاوتی پیش می‌رود و می‌تواند از کودکی به کودک دیگر، حتی بین خواهر و برادر، بسیار متفاوت باشد. در ارتباط با یادگیری چیزهای جدید، کودک گاهی مضطرب شده و خلق و خوی خود را تغییر می دهد.
رشد کودک تحت تأثیر شرایط بسیاری قرار می گیرد. شرایط و رویدادهای فردی وجود دارد که می تواند بر چگونگی رشد کودک چه در کوتاه مدت و چه در بلند مدت تأثیر بگذارد. مثلاً اگر کودک نارس به دنیا آمده باشد ، ناتوانی داشته باشد یا در حال تجربه یک تغییر اساسی در زندگی باشد در میزان رشد کودک اثر گذار است.
نقش والدین در رشد کودک
کودک کاملاً به بزرگسالان نزدیک خود وابسته است. شما و سایر افرادی که به کودک نزدیک هستید، در رشد و ارتباط کودک با محیط اطراف بسیار مهم و تاثیر گذار هستید. کودک تحت تأثیر نحوه ارتباط، تشویق و دادن آنچه که نیاز دارد، قرار می گیرد.
زمانی که بزرگسالان به او اهمیت می دهند و درک می کنند که کودک به چه چیزی نیاز دارد، کودک احساس امنیت می کند. از جمله چیزهای دیگر، این است که او به خوردن، خوابیدن، نزدیک بودن و معاشرت نیاز دارد.
بو و طمع
نوزاد از بدو تولد بو و طعم را احساس می کند.نوزاد تازه متولد شده به بوها و مزه ها واکنش نشان می دهد. کودکان به سرعت یاد می گیرند که بوی والدین خود را تشخیص دهند. بوی شیر مادر می تواند نوزاد را وادار به جستجوی نوک سینه کند.
احساس لامسه و لمس شدن نیز در بدو تولد به طور کامل رشد می کند. به عنوان مثال، لمس شسدن را کاملا حس می کند و با نزدیک بودن نیاز به امنیت در او ارضا منی شود. نزدیک بودن به بدن مادر و نوازش برای نوزاد بسیار مهم است.
نوزاد تازه متولد شده گرما، سرما و درد را به طور کامل احساس می کند. علاوه بر این، نوزادان تازه متولد شده اغلب بیشتر از کودکان بزرگتر احساس درد می کنند.
حس شنوایی در نوزادان
اکثر نوزادان از بدو تولد صدا را به خوبی درک می کنند. در بین تمام حواس، نوزادان تازه متولد شده بهترین شنوایی را دارند. نوزاد تنها چند روز پس از تولد می تواند بشنود که صدا از کجا می آید. نوزادان تازه متولد شده سر خود را به صورت انعکاسی به سمت صدا می چرخانند.
در اواخر ماه اول، شنوایی معمولاً به طور کامل توسعه می یابد. کودک می تواند بین انواع مختلف صداها تمایز قائل شود و گفتار و سر و صدای انسان را به طرق مختلف می شنود.
به نظر می رسد نوزادان صداهای روشن را بر صداهای تیره ترجیح می دهند. بسیاری از بزرگسالان نیز هنگام گذراندن وقت با کودکان خردسال، ناخودآگاه با صدای روشن تری صحبت می کنند.
کودک صداهای تند و ناگهانی را دوست ندارد و با آهنگ های موزون و هماهنگ آرام می گیرد.
حس بینایی نوزادان
در بدو تولد، بینایی کمترین رشد ذهنی در کودک است. چشم ها در داخل رحم بسته شده اند و هنگامی که کودک شروع به استفاده از چشمان خود می کند، تنها تضادها و حرکات واضح را می بیند.
در ابتدا، نوزادان همه چیز را تار می بینند. نوزادان در فاصله 20 سانتی متری بهتر می بینند. زمانی که نوزاد را در آغوش می گیرید، تقریباً همان فاصله بین صورت شما و نوزاد شماست. کودکان از نگاه کردن به چهره ها به خصوص چشم ها و دهان لذت می برند.
یک نوزاد تازه متولد شده بیشتر از سایر چیزها به صورت ها نگاه می کند. کودک معمولاً قادر است نگاه خود را برای مدت کوتاهی به چیزی که روشن است، مثلاً لامپ، خیره کند. اما نگاه معمولاً کاملاً ناپایدار است.
بینایی به سرعت رشد می‌کند و در ماه‌های اول، بیشتر کودکان می‌توانند با نگاه محکم‌تری به دنبال یک شیء باشند و همچنین تماس چشمی برقرار کنند.
کودک ترجیح می دهد به الگوهایی با تضادهای شدید و چیزهایی که اغلب حرکت می کنند نگاه کند.
کودکان خردسال از رنگ های روشن و شاد لذت می برند، ترجیحاً رنگ هایی که در تضاد با یکدیگر هستند. رنگ های تند مانند زرد، قرمز و آبی برای کودک واضح تر است. بین یک تا دو ماهگی نوزاد قادر خواهد بود رنگ ها را به خوبی بزرگسالان ببینند.
احساسات در نوزادان
ایجاد احساسات مختلف مانند شادی، تعجب، ترس و خشم زمان می برد. اولین احساساتی که کودکان می توانند داشته باشند بیشتر در مورد تمایل به نزدیک شدن به چیزهایی است که به نظر خوب می رسد و کناره گیری از چیزهایی که به نظر ناخوشایند می آید.
در صورت صداهای ناگهانی یا اگر کسی یا چیزی به سرعت به صورت نوزاد نزدیک شود، نوزادان تازه متولد شده ممکن است بخواهند خود را کنار بکشند، یا با چهره ای متعجب یا گریه واکنش نشان دهند.
موارد سرگرم کننده نوزادان
- کودکان بوها، مزه ها و احساس لمس شدن را دوست دارند. اگر نگران هستید، سعی کنید لباس یکی از والدین را در کنار کودک قرار دهید. اما زمانی که کودک خواب است، هیچ پارچه یا بالش شلی نباید نزدیک کودک باشد.
- پس از حمام، تمام بدن نوزاد با یک حوله نرم، کمی ماساژ دهید.
- یک جعبه موسیقی را نزدیک مکانی که معمولاً کودک در آن است آویزان کنید.
0-2 ماهگی کودک چگونه ارتباط برقرار می کند
نوزادان می توانند با استفاده از صدا، تماس چشمی و زبان بدن به دنبال تماس باشند.
زمان و چگونگی تماس چشمی در نوزادان متفاوت است
نوزادان در هر سنی می توانند به دنبال تماس چشمی باشند و هم می توانند آن را پایان دهند. میزان تماس چشمی از نوزادی به نوزاد دیگر متفاوت است.
نوزادانی که به شما نگاه می کنند ممکن است بخواهند با شما معاشرت کنند و با شما ارتباط برقرار کنند.
نوزادانی که به دور نگاه می کنند یا دست های خود را روی صورت خود قرار می دهند، ممکن است بخواهند در آرامش باشند.ممکن است خسته باشند و نیاز به استراحت داشته باشند.
گوش کنید و نگاه کنید تا بفهمید کودک چه می خواهد
به صدای کودک گوش دهید، به ظاهر او، حرکت او و کارهایی که کودک انجام می دهد نگاه کنید. به این ترتیب می توانید درک کنید که کودک چه احساسی دارد و چه می خواهد. یک نوزاد تازه متولد شده ممکن است تحت تأثیر چیزهای زیادی باشد. مثلاً ممکن است مدفوع کرده باشد و احساس خوبی نداشته باشد، دمای فضایی که نوزاد درون آن است ممکن است گرم یا سرد باشد،ممکن است نوزاد بیمار شده باشد،یا صداهای تند و تیز زیادی در اطراف شنیده می‌شود و باعث آزار کودک شده است.
کودک با تقلید می آموزد
نوزادان معمولا از طریق تقلید کردن یاد می گیرد که ارتباط برقرار کند. کودک اغلب می تواند حرکات صورت شخص دیگری را در هفته های اول زندگی تقلید کند. با این حال، به دلیل کندی حرکات و واکنش‌ها، ممکن است کمی طول بکشد تا کودک پاسخ دهد.
پس از یک یا دو ماه، توانایی تقلید حرکات صورت معمولاً از بین می رود و چند ماه بعد بازمی گردد.
اولین لبخند برای برقراری ارتباط
وقتی کودک لبخند می زند، این لبخند معمولا یک انعکاس، یک احساس یا راهی برای برقراری ارتباط می باشد.
پس از چند هفته، کودک می تواند در صورت تماس چشمی، لبخندی بزند. مدتی بعد، کودک فقط با دیدن شما، خواهر یا برادر یا یکی دیگر از بستگان شروع به لبخند زدن می کند.
صحبت کردن با نوزاد
با کودک صحبت کنید، حتی اگر کودک متوجه نشود. نکته مهم این است که کودک از اینکه شما در حال معاشرت با او هستید احساس خوبی پیدا می کند. برای کودک در حال رشد حرف زدن شما و شکل صورتتان هنگام صحبت کردن جذاب است.معمولا نوزادان سعی در تقلید نوع صدای شما و حرکاتتان دارند و این به رشد نوزاد شما کمک می کند
هنگامی که با کودک صحبت می کنید یا بازی می کنید، گاهی اوقات می توانید ببینید که چگونه با لبخند زدن، لمس بدنش، جیغ زدن یا استفاده از صداهای مختلف واکنش نشان می دهد. ایجاد صداهای خود و گوش دادن به صحبت های دیگران راهی برای آماده سازی نوزاد برای شروع به حرف زدن است.
نحوه حرکت نوزاد
نوزاد تازه متولد شده نسبت به بدنش سر بزرگ و سنگینی دارد. حدود یک ماه طول می کشد تا کودک بتواند برای مدتی سر خود را متعادل کند. بنابراین کودک نیاز به نگه داشتن سر توسط دست بزرگسال را دارد.حرکات بدن نوزاد غیر منتظره و سریع است.
بیشتر نوزادان دوست دارند در حالت جنینی به پهلو دراز بکشند و دست ها و پاها را در کنار بدن منقبض کنند. هنگامی که نوزاد خواب است ، باید به پشت دراز بکشد، زیرا خطر مرگ ناگهانی نوزاد را کاهش می دهد . اجازه دهید کودک در هنگام بیدار بودن چندین بار در روز روی شکم دراز بکشد تا جمجمه بار زیادی نداشته باشد و از پشت صاف شود. زمانی که کودک به پشت خوابیده است، وضعیت سر را تغییر دهید، به طوری که کودک به طور متناوب با سر به راست و چپ دراز بکشد.
حرکات از صورت و گردن شروع می شود
تحرک کودک ابتدا در صورت و گردن و سپس به سمت بازوها، بالاتنه و پاها ایجاد می شود. در ماه‌های اول، کودک می‌تواند سر خود را بلند کند و بعداً آن را به سمت چیزی که مورد علاقه او است بچرخاند. در پایان این دوره، بسیاری از کودکان یاد می گیرند زمانی که روی شکم دراز می کشند سر خود را برای مدت کوتاهی بلند کنند. تحرک کودک بیشتر و بیشتر می شود و در نهایت می تواند در حالت خوابیده به پشت به یک طرف بچرخد. دست ها شروع به باز شدن می کنند. قدم بعدی این است که کودک دستش را دراز کند تا اشیا را لمس کند. اما یک ماه یا بیشتر طول می کشد تا کودک بتواند چیزی را با اراده خود بگیرد.
رفلکس های نوزاد تازه متولد شده
در نوزادان، بسیاری از حرکات توسط رفلکس هایی که به طور خودکار رخ می دهند ، تحریک می شوند . آنها به کودک کمک می کنند تا زنده بماند و برخی از رشد حرکتی دیگر را آغاز کند. زمانی که کودک بتواند با اراده خود حرکات خود را بیشتر کنترل کند، رفلکس ها از بین می روند.
2-4 ماه حواس و احساسات
در این سن نوزاد متوجه اعضای بدن خود می شود. کودک زمانی که انگشتان دست و پاهای خود را لمس می کند تا حدی متوجه این موضوع می شود. بنابراین نوزاد احساس متفاوتی نسبت به زمانی که چیزی یا شخص دیگری را لمس می کند، پیدا می کند.
شنوایی
از بدو تولد،به طور انعکاسی نوزاد سر خود را به سمت صدا می چرخاند. با بزرگتر شدن نوزاد، این موضوع کمرنگ تر می شود. در سن سه ماهگی، کودکان می توانند داوطلبانه سر خود را به سمت یک صدا، به عنوان مثال به سمت صدای والدین هدایت کنند.
2-4 ماهگی نوزاد چگونه ارتباط برقرار می کند
در این محدوده سنی نوزاد مهارت های زبانی و اجتماعی کودک رشد می کند. کودک می خواهد با محیط بیرون در ارتباط باشد و با افراد تماس برقرار کند. کودکی که صحبت کردن را یاد نگرفته است با تماس چشمی، لمس، زبان بدن، صورت، جیغ و صداهای دیگر ارتباط برقرار می کند.
در این دوره، معمولاً کودک این کار را انجام می دهد:
- خود را با حروف صدادار بیان می کند، صداهای مختلف را امتحان می کند و صداهای خاصی را تقلید می کند.
- وقتی با خوشحالی لبخند می زنید یا صحبت می کنید دوست دارد.
صحبت کردن با دیگران یک انگیزه ذاتی است
کودکان قبل از تولد یک مرکز زبانی توسعه یافته در مغز دارند. بنابراین صحبت کردن با دیگران یک انگیزه ذاتی است و نه فقط یک رفتار آموخته شده. در سال های اول زندگی، کودکان همچنین توانایی منحصر به فردی در یادگیری زبان و ارتباطات دارند.
کودک شنوا باید بتواند در سنین پایین با افراد دیگر به زبان گفتاری گوش دهد. صداهای زبان مدت ها قبل از اینکه کودک شروع به صحبت کند، وارد مغز او و ذخیره می شود.
2-4 ماهگی بدن و نحوه حرکت نوزاد
اکنون کودک کنترل بیشتری بر بدن خود به دست می آورد و حرکات هوشیارتر می شوند. برخی از رفلکس های نوزادی از بین می روند.
در این دوره، معمولاً کودک این کار را انجام می دهد:
- تلاش برای رسیدن به اشیا و گرفتن با تمام دست.
- دست ها یا اسباب بازی هایی را که در دست می گیرد می مکد.
- سر را کمی محکم تر نگه می دارد و تقریباً در جهات مختلف می چرخاند.
- سرش را بلند می کند و زمانی که روی شکم دراز می کشد، مدتی تقریبا روی ساعدش قرار می گیرد.
- پاهای خود را دراز می کند و وقتی روی شکم یا پشت دراز می کشد لگد می زند.
4-6 ماه حواس و احساسات
اکنون کودک برای مدت طولانی تری بیدار است و زمان بیشتری برای کشف محیط اطراف خود دارد. کودک با کمک برداشت ها و تجربیات حسی خاطرات می سازد. در این سن، کودکان می توانند به وضوح نشان دهند که می خواهند به چه کسی نزدیک شوند. آنها ممکن است دیگر به هر کسی که نزدیک می شود لبخند نزنند.
مزه، احساس و بو
کودک با چشیدن، حس کردن و بوییدن کاوش می کند. هنگامی که کودک را در آغوش خود دارید، می تواند صورت شما را با دست و دهان خود لمس کند.
بین 4 تا 6 ماهگی کودک چه کارهایی را دوست دارد
- شروع به تشخیص چیزها و موقعیت ها می کند.
- اشیایی را پیدا می کند که تا حدی پنهان هستند.
- دوست دارد چیزها را نگه دارد و کشف کند.
- هنگامی که یک اسباب بازی ناپدید می شود، تحریک را نشان می دهد.
کودک تمرین می کند تا بفهمد چه اتفاقی ممکن است برای او بیفتد. به عنوان مثال، کودک از عمد چیزهایی را رها می کند تا ببیند چه اتفاقی می افتد. به این ترتیب کودک ارتباط بین علت و معلول را نیز بررسی می کند.
