یائسگی

یائسگی یکی از مراحل طبیعی زندگی زنان است که به دلیل توقف تولید هورمون‌های جنسی در بدن، باعث تغییرات فیزیولوژیکی و روانشناختی در بدن می‌شود. این تغییرات ممکن است باعث بروز علائم ناخوشایندی مانند بی خوابی، افسردگی، تعریق شبانه، گرما و تعریق شدید، خشکی و ترشحات واژینال کمتر، کاهش جنسیت و خشکی پوست شوند. برای مدیریت یائسگی، می‌توان از روش‌های مختلفی مانند تغذیه سالم، ورزش، روش‌های غیردارویی و در صورت نیاز از روش‌های دارویی استفاده کرد. هدف این مقاله از مجله اینترنتی ضدایکس بررسی مشکلاتی است که ممکن است در دوران یائسگی پیش آید و راه‌های موثر برای مدیریت آن‌ها.

یائسگی زمانی در زندگی است که عملکرد تخمدان ها کاهش می یابد، قاعدگی متوقف می شود و تعادل هورمونی در بدن تغییر می کند که می تواند برای مدت زمان های مختلف، دوام بیاورد. یائسگی نیز نامیده می شود.

چه چیزی باعث یائسگی می شود؟

در بدو تولد، در تخمدان های زنان چندین میلیون تخمک نابالغ وجود دارند. اطراف سلول های تخمک سلول هایی وجود دارند که می توانند هورمون هایی مانند استروژن تولید کنند. این سلول های تخمک و سلول های اطراف آن که هورمون را می سازند، به عنوان فولیکول شناخته می شوند.

در دوران بلوغ، تخمدان ها شروع به بالغ شدن می کنند و اولین تخمک گذاری اتفاق می افتد. دو هفته بعد از تخمک گذاری، اولین قاعدگی فرا می رسد.

هنگام یائسگی، تعداد تخمدان ها در تخمدان ها رو به اتمام است و تخمک های باقی‌مانده در تشکیل استروژن خوب نیستند. این امر باعث نامنظم شدن تخمک گذاری و در نتیجه خونریزی قاعدگی می شود. در اثر کاهش تدریجی تولید هورمون‌های جنسی، تغییرات فیزیولوژیکی و روانشناختی در بدن زنان رخ می‌دهد که به عنوان نشانه های یائسگی شناخته می‌شوند. علاوه بر این، عوامل دیگری نیز می‌توانند به یائسگی منجر شوند، از جمله جراحی تخمدان، شیمی درمانی، تشکیل لوسیون‌های گرانولوماتوز، یا بیماری‌های خاصی مانند سندرم تخمدان چندتخمدانی.

در میان بیشتر زنان، سن بلوغ برای شروع حدود ۱۲ سالگی است. با این حال، بلوغ زودرس یا دیررس می‌تواند در برخی زنان رخ دهد. در بلوغ زودرس، شروع بلوغ قبل از سن ۸ سالگی رخ می‌دهد، در حالی که در بلوغ دیررس شروع بلوغ بعد از سن ۱۵ سالگی رخ می‌دهد. این اختلالات می‌توانند در نتیجه اختلالات ژنتیکی، نارسایی تغذیه، بیماری‌های شدید و یا عوامل محیطی مانند استفاده از داروهای خاص رخ دهند. در برخی موارد، دلایل مشخصی برای بلوغ زودرس یا دیررس پیدا نمی‌شوند و به عنوان بلوغ طبیعی محسوب می‌شوند.

پایان قاعدگی و شروع یائسگی

یائسگی، مرحله ای است که در آن تخمدان ها کمتر تخمک تولید می کنند و سطح هورمون های تولید شده توسط آن ها کاهش می یابد. یائسگی معمولاً در سنین 45 تا 55 سال شروع می شود، اما می تواند در سنین مختلفی اتفاق بیفتد.

اولین علائم یائسگی شامل نامنظم شدن دوره های قاعدگی است. در ابتدا، قاعدگی بیشتر اتفاق می افتد و سپس کمتر می شود. همچنین، خونریزی می تواند فراوان تر و طولانی تر شود. وقتی حدود یک سال از آخرین خونریزی می گذرد، احتمالا آخرین قاعدگی خود را داشته اید. بعد از یک سال، می توانید مطمئن باشید که پریودتان بر نخواهد گشت و آخرین دوره یائسگی نامیده می شود.

همچنین، در طول یائسگی، سطح استروژن کاهش می یابد. کیسه های تخم حتی پس از آخرین دوره قاعدگی به تشکیل استروژن ادامه می دهند، اما کمتر تولید می کنند. تولید استروژن توسط تخمدان ها حدود پنج سال پس از آخرین دوره قاعدگی کاملاً قطع می شود و سطح پایین ثابتی از استروژن در بدن حفظ می شود.

علائم دیگر یائسگی شامل خشکی و التهاب در واژینا، هوت‌فلش (لحظه ای حس شدید گرمی در بدن)، بی خوابی، کاهش لذت جنسی، افسردگی، تغییرات در مزاج و وزن، کاهش تراکم استخوان و افزایش خطر بروز شکستگی استخوان ها می باشد.

کیسه های تخم حتی پس از آخرین دوره قاعدگی به تشکیل استروژن ادامه می دهند، اما کمتر. تولید کاهش می یابد و حدود پنج سال پس از آخرین دوره قاعدگی، تخمدان ها به طور کامل تخلیه می شوند و بدن سطح پایین ثابتی از استروژن دارد.

کاهش میزان استروژن بر کل بدن تأثیر می گذارد

استروژن به بسیاری از اندام‌های بدن مانند رحم، واژن، اسکلت و مغز تأثیر می‌گذارد. با کاهش میزان استروژن در بدن، ممکن است شما به علائم مختلفی برخورد کنید، از جمله:

1. گرگرفتگی: به این معنی است که شما ناگهان بسیار داغ می‌شوید.
2. تعریق ناگهانی: اغلب در ارتباط با گرگرفتگی است.
3. مشکلات خواب.
4. خلق و خوی ممکن است به سرعت تغییر کند.
5. افسردگی.
6. مشکلات ادراری، به عنوان مثال احساس نیاز به ادرار کردن در فواصل کوتاه‌تری، درد در هنگام ادرار کردن و یا ادرار ناکامل.

مهم است به یاد داشته باشید که علائم یائسگی به شدت متفاوت بوده و هر فردی ممکن است تجربه‌ی علائم متفاوتی داشته باشد. در صورتی که با علائم نگران‌کننده‌ای مواجه شدید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

گرگرفتگی و تعریق

در طول یائسگی، میزان هورمون‌های تولید شده در بدن به صورت طبیعی کاهش می‌یابد و این می‌تواند تأثیری بر روی خواب داشته باشد. افزایش درون‌ریزش هورمون ادراری نیز می‌تواند باعث بیدار شدن در شب شود.

علاوه بر این، در یائسگی می‌تواند افزایش ریزش هورمون استرس (کورتیزول) را در بدن باعث شود که ممکن است باعث اختلال در چرخه خواب شود و باعث بیدار شدن شما در طول شب شود.

بعضی از راه‌های کاهش این مشکلات شامل ایجاد روال خواب سالم، مصرف غذاهای سبک شب، رعایت رژیم غذایی سالم، انجام ورزش‌های ملایم قبل از خواب، استفاده از روش‌های آرامشی مانند یوگا و ماساژ و همچنین مشاوره با پزشک متخصص یائسگی می‌باشد.

خلق و خوی شما تغییر می کند و ممکن است افسرده شوید

طی دوران یائسگی، تغییرات هورمونی در بدن ایجاد می کند که ممکن است تأثیرات زیادی بر روی سلامت روانی شما داشته باشد. در واقع، تحقیقات نشان داده است که تقریبا یک سوم از زنان در طول یائسگی با مشکلات روانی مانند افسردگی مواجه می شوند. همچنین، درصد کمی از زنان ممکن است با اختلالات اضطرابی همراه باشند.

تغییرات هورمونی در یائسگی همچنین ممکن است باعث شود که شما احساس خستگی و کاهش انرژی کنید و این مسئله ممکن است به شما کمک نکند تا خودتان را بهتر ببینید. همچنین، احساس انزجار، عدم تمرکز و عدم توانایی در تصمیم گیری نیز ممکن است در این دوره افزایش یابد.

با این حال، باید یادآوری شود که علائم روانی یائسگی همیشه برای همه زنان وجود ندارد و هر فرد به طور متفاوتی به تغییرات هورمونی واکنش نشان می دهد.

مشکلات دستگاه ادراری

در طول یائسگی، با کاهش سطح استروژن، بافت های داخلی واژن و مجرای ادرار نیز خشک و کمتر لطیف می شوند. این ممکن است باعث عدم راحتی و درد در زمان جنسی، خارش و سوزش در ناحیه تناسلی و حتی عفونت های مجاری ادراری شود. همچنین، در برخی از زنان، کاهش قدرت عضلات پرینهال ناحیه کف لگن نیز مشاهده می شود که ممکن است منجر به مشکلات دستگاه ادراری شود. برای پیشگیری از این مشکلات، می توانید با مراجعه به پزشک، رعایت یک سبک زندگی سالم، و انجام ورزش های تقویتی مخصوصاً برای ناحیه کف لگن، از این مشکلات جلوگیری کنید.

ماهیچه های اطراف واژن و مجرای ادرار پیر می شوند و ضعیف تر می شوند. غشاهای مخاطی واژن و مجرای ادرار نیز نازک تر می شوند و میتواند هنگام سرفه، عطسه، خندیدن یا پریدن ادرار نشت کند.

داروهای ضد بارداری در دوران یائسگی

استفاده از داروهای ضد بارداری در دوران یائسگی می‌تواند به عنوان یک روش برای کنترل ناراحتی‌های مربوط به یائسگی مانند هورمون‌های نامتعادل و خونریزی‌های نامنظم مورد استفاده قرار گیرد. اما به دلیل تغییرات در سطح هورمون‌ها و نحوه عملکرد بدن در دوران یائسگی، استفاده از داروهای ضد بارداری در این دوره باید با احتیاط انجام شود.

در مواردی که بیمار یائسه هنوز قرار است قرص‌های هورمونی بگیرد، استفاده از داروهای ضد بارداری همزمان با آن‌ها باید با دقت انجام شود. همچنین، داروهای ضد بارداری ممکن است در برخی موارد ناراحتی‌های مربوط به یائسگی را تسکین دهند، اما هرگز به تنهایی به عنوان درمان کلی استفاده نشود. قبل از استفاده از هرگونه دارویی، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

آیا علائم ممکن است ناشی از هر بیماری باشد؟

گاهی اوقات علائم مختلفی می توانند ناشی از بیماری‌های مختلف باشند. به عنوان مثال، توده‌های عضلانی در رحم می‌توانند باعث خونریزی شدید و دردناک شوند و همین امر در مورد بیماری‌ آندومتریوز نیز صدق می‌کند. علاوه بر این، گاهی اوقات خونریزی نامنظم در دوران یائسگی می‌تواند نشانه‌ای از تغییرات سلولی در پوشش داخلی رحم باشد. در این صورت، خونریزی معمولاً کاملاً نامنظم است و ممکن است دو تا سه هفته با یک استراحت یک هفته‌ای دوام بیاورد یا فقط چند روز پس از پایان قاعدگی دوباره برگردد. به همین دلیل، در صورت تجربه هرگونه علامتی در دوران یائسگی، بهتر است به پزشک معالج خود مراجعه کرده و از وضعیت سلامتی خود مطمئن شوید.

درمان دردهای مفصلی در یائسگی

درد مفاصل در دوران یائسگی ممکن است ناشی از تغییرات هورمونی و کاهش سطح استروژن باشد. درمان درد مفاصل در این دوره می تواند شامل روش های غیر دارویی و دارویی باشد.

1. روش های غیر دارویی: شامل تغییر سبک زندگی و فعالیت های ورزشی منظم می باشد. ورزش هایی مانند پیاده روی، شنا، یوگا و تقویت عضلات باعث بهبود علائم درد مفاصل می شوند. همچنین استفاده از گرما و سردی نیز می تواند در بهبود درد مفاصل مفید باشد.
2. درمان دارویی: شامل استفاده از ضد التهاب های غیر استروئیدی (NSAID) و درمان های هورمونی می باشد. NSAID ها می توانند در بهبود درد و التهاب کمک کنند، اما باید به دستور پزشک مصرف شوند. همچنین، درمان های هورمونی باعث بهبود علائم مربوط به کاهش استروژن مانند درد مفاصل می شوند.
3. درمان جایگزین: شامل روش هایی مانند ماساژ، آکوپانکچر و تحریک الکتریکی عصبی می باشد. این روش ها می توانند در بهبود درد مفاصل و کاهش علائم مربوط به یائسگی مفید باشند.

در هر صورت، پیشنهاد می شود قبل از استفاده از هر روش درمانی با پزشک معالج خود مشورت کنید.