سردرد در کودکان

سردرد در کودکان را می توان به دسته های زیر تقسیم کرد:

• سردرد تنشی
• میگرن
• سردرد ناشی از بیماری
• سردردهای دیگر

شایع ترین نوع سردرد در کودکان، سردرد تنشی است.

سردردهای تنشی اغلب سرکوبگر و آزاردهنده هستند

سردردهای تنشی اغلب با درد خفیفی شروع می شود که در طول روز قوی تر می شود. روی شقیقه ها، پیشانی یا پوست سر یا به صورت نواری در اطراف سر قرار می گیرد. گاهی اوقات درد می تواند در گردن یا شانه ها نیز باشد. دردی که غالباً آزار دهنده و دردناک است، معمولاً خفیف تا نسبتاً شدید است.

سردردهای تنشی به طور موقت برای یک دوره زمانی خاص رخ می دهد. اغلب از 30 دقیقه و تا چند ساعت در روز طول می کشد، اما در برخی موارد می تواند تا شب و هنگام خواب ادامه یابد و خواب را مختل کند.

سردرد تنشی مزمن

برخی از نوجوانان سردرد تنشی روزانه یا چند روز یک بار دارند که حداقل سه ماه طول کشیده است.اینگونه میتوان آن را به عنوان سردرد تنشی مزمن به حساب آورد.

سردرد تنشی مزمن می تواند باعث شود نوجوان از فعالیت در اوقات فراغت خود و تماس با دوستان خودداری کند. سعی کنید علت سردرد را بررسی کنید و سردرد ر ا درمان کنید. همچنین ممکن است نوجوان برای مقابله با درد به دارو نیاز داشته باشد.

اضطراب، کمبود خواب و استرس می تواند باعث سردرد تنشی شود

اغلب نمی توان توضیح مشخصی برای سردرد پیدا کرد، اما علل شایع آن می تواند اضطراب، کمبود خواب، خستگی و استرس در محیط باشد. به عنوان مثال، درگیری ها و استرس در مدرسه یا خانه می تواند تاثیر گذار باشد. سردرد همچنین می تواند به دلیل اختلالات روانی مانند اضطراب و افسردگی باشد.

نام سردرد تنشی از این واقعیت ناشی می شود که قبلاً تصور می شد عضلات منقبض اطراف جمجمه یا گردن هستند که باعث ایجاد درد در سر می شوند. اما تحقیقات حاکی از این است که هرکسی که دچار سردرد تنشی می شود ماهیچه هایش منقبض نشده است.

میگرن  کاملاً ناگهانی و در حملات مکرر ایجاد می شود. این حملات گاهی اوقات می تواند اغلب و گاهی اوقات کمتر رخ دهد. این حمله اغلب در کودکان زمان کمتری به نسبت بزرگسالان طول می کشد، از یک ساعت تا چند ساعت. گاهی اوقات حملات ممکن است تا 24 ساعت طول بکشد. بروز حملات میگرنی که چند روز طول می کشد برای کودکان بسیار غیرمعمول است.

گاهی اوقات حمله میگرنی با سردردهای تنشی شروع می شود و به پایان می رسد. همچنین بسیار رایج است که کودکان به طور متناوب هم سردردهای تنشی و هم میگرن داشته باشند. میگرن غالبا ارثی است.

برخی از کودکان احساس می کنند که حمله میگرن در راه است

گاهی اوقات کودک از قبل احساس می کند که “چیزی در حال وقوع است”، برای مثال یک روز قبل از حمله کودک بی قراری، کاهش اشتها یا خستگی را احساس می کند.

کودک ممکن است هر یک از علائم زیر را داشته باشد:

• بخش هایی از میدان دید ناپدید می شوند. اغلب کودک دچار تاری دید، سوسو زدن یا چشمک زدن و خطوط زیگزاگی می شود که همزمان جلوی چشم ظاهر می شود.
• کودک  احساس می کند که مورچه در گوشه دهانش می خزد.
• کودک ممکن است در یک بازو احساس سوزن سوزن شدن کند. بازو نیز ممکن است بی حس شود یا تحرک خود را از دست بدهد.

علائم معمولا درست قبل از شروع سردرد ظاهر می شود. علائم اغلب 5-10 دقیقه طول می کشد، اما می تواند تا یک ساعت قبل از شروع سردرد ادامه یابد. علائم همچنین می تواند همزمان با سردرد رخ دهد. اغلب علائم با بروز سردرد ناپدید می شوند.

میگرن اغلب می تواند ناشی از استرس، خستگی، خواب ضعیف و مصرف برخی غذاها باشد

حملات میگرنی اغلب با استرس همراه است. می تواند به دلیل تنش قبل از یک تکلیف در مدرسه، یک آزمون، یک مسابقه یا از سر و صدا و درهم و برهمی در اطراف باشد. فعالیت بدنی، خستگی بعد از پایان شب و خواب ضعیف شبانه نیز می تواند باعث میگرن شود.

گاهی اوقات غذاهای خاصی که حاوی ماده تیرامین هستند باعث حملات میگرنی می شوند، مانند شکلات و پنیر. بوهای تند، مانند عطر و نور شدید و و نور خیلی کم که سوسو زن باشد نیز می توانند باعث میگرن شوند.

استفراغ در میگرن شایع است

علائم میگرن با افزایش سن متفاوت است و همیشه آنطور که در بالا توضیح داده شد واضح نیستند. کودکان خردسالی که میگرن دارند ممکن است رنگ پریده به نظر برسند و به نظر بیحال بیاییند. آنها می توانند درد را بفهمند و به به سر اشاره کنند. در حملات میگرن، احساس بیماری و استفراغ رایج است. در کودکان خردسال، استفراغ ناگهانی می تواند یک علامت واضح از میگرن باشد، زیرا کودک در توصیف احساس سردرد مشکل دارد. پس از استفراغ ، در کودکان سردرد معمولا ضعیف تر شده و از بین می رود.

فعالیت بدنی می تواند سردرد را تشدید کند

در حملات میگرن، درد اغلب در اثر فعالیت بدنی بدتر می شود. کودک ترجیح می دهد سر خود را کاملاً ثابت نگه دارد. بسیاری نیز به صدا و نور حساس می شوند و ترجیح می دهند در اتاقی آرام با نور کم دراز بکشند.

سردرد می تواند ناشی از بیماری هایی مانند سرماخوردگی باشد. گاهی اوقات علت می تواند یک بیماری جدی باشد، اما شایع نیست.

سردرد ناشی از عفونت

عفونت های مختلف دستگاه تنفسی باعث سردرد شوند، مانند سرماخوردگی ، آنفولانزا یا  سینوزیت .سردرد معمولاً در پیشانی، صورت یا کل سر ایجاد می شود. معمولا این نوع سردرد خیلی شدید نیست. در کودکان خردسال، سردرد نیز می تواند از علائم عفونت گوش باشد.

سردرد به دلیل بیماری جدی

مننژیت  یا آنسفالیت می تواند باعث سردرد شود. با داشتن اینگونه بیماری ها کودک به سرعت بسیار بیمار می شود، تب، حالت تهوع و گاهی استفراغ می کند. سفت شدن گردن نیز می تواند یکی از علائم باشد.

سردرد می تواند ناشی از مایع زیر مننژ یا تومور در حال رشد باشد ، اما بسیار نادر است.این نوع سردرد معمولاً در طی روزها یا هفته ها شدت می یابد و گاها می تواند در صبح شدت داشته باشد، و باعث شود کودک احساس بیماری و استفراغ کند. هنگامی که کودک سرفه یا مدفوع می کند، سردرد اغلب بدتر می شود.

با سردردهای مکرر، خوب است که کودک یاد بگیرد موقعیت هایی را که می تواند به سردرد کمک کند، تشخیص دهد.کودک می تواند یاد بگیرد تا جایی که می تواند از سردرد جلوگیری کند.

نوجوانان اغلب می توانند به خوبی تشخیص دهند که چه چیزی می تواند به درمان سردرد یا دچار نشدن به آن کمک کند. کودکان کوچکتر ممکن است به کمک یک بزرگسال نیاز داشته باشند تا چیزهای مختلفی را که می‌تواند به سردرد کمک کند و آنچه می‌تواند آن را تسکین دهد، تشخیص دهند.

زندگی سالم می تواند از سردرد جلوگیری کند

یک زندگی منظم با وعده های غذایی منظم ، فعالیت های زیاد و هوای تازه می تواند به پیشگیری از سردرد کمک کند. همچنین داشتن خواب کافی بسیار مهم است زیرا کمبود خواب و خستگی می تواند باعث سردردهای تنشی و میگرن شود.

در  صورتی که کودک هر یک از علائم زیر را داشت، به پزشک مراجعه کنید :

• سردرد همراه با آبریزش طولانی بینی، سرفه، درد روی پیشانی یا گونه ها.
• سردرد میگرنی مانند یا سردرد مکرر و طولانی مدت که در عرض چند هفته از بین نمی رود.

اگر کودک یا نوجوان هر یک از علائم زیر را داشت مستقیماً به بیمارستان مراجعه کنید:

• سردرد شدید، تب و خستگی.
• سردرد همراه با استفراغ
• سردردی که پس از ضربه به سر از بین نمی رود.
• سردرد و در عین حال تب همراه با تورم و قرمزی در گوشه چشم.

اگر مشکوک هستید که سردرد ممکن است به دلیل فشردن دندان های کودک باشد، به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید.

داروهای مسکن و بدون نسخه می توانند سردردهای ناشی از عفونت، سردردهای تنشی و میگرن را تسکین دهند.

چنین داروهایی ممکن است حاوی پاراستامول یا ایبوپروفن باشند.

برای کودکان بالای هفت سال، داروهای حاوی اسید استیل سالیسیلیک نیز کمک کننده است. این دارو را به کودکان زیر هفت سال و به کودکان تب دار هرگز نباید داد.

برای کودکان بزرگتر، داروهای تجویزی وجود دارد که به ویژه در برابر حملات میگرن مؤثر هستند ، به اصطلاح تریپتان. به شکل قرص یا اسپری بینی در دسترس هستند و زمانی که داروهای بدون نسخه کمکی نمی کنند می توان آنها را امتحان کرد. دستورالعمل های مربوط به مقدار و دوز روی بسته را دنبال کنید.

داروها در صورت استفاده زیاد می توانند سردرد را بدتر کنند

داروهای ذکر شده در اینجا فقط کمک موقت می کنند. بنابراین آنها باید فقط برای مدت محدود و حداکثر 1-2 بار در هفته استفاده شوند. همچنین این خطر وجود دارد که اگر کودک داروها را زیاد یا زیاد مصرف کند سردردهای بیشتری ایجاد شود. اگر داروها به سردرد کمک نکردند به پزشک مراجعه کنید.

مصرف زودهنگام دارو مهم است

مهم است که کودک دارو را زود مصرف کند، حتی قبل از شروع سردرد. این هم برای میگرن و هم برای سردردهای تنشی صدق می کند. معمول است که اگر برای مدت طولانی صبر کنید، تا زمانی که سردرد خیلی شدید شود اثر دارو کاهش می یابد.

داروهای پیشگیرانه برای میگرن هایی که به طور مکرر بروز می کنند در دسترس هستند

برخی از کودکانی که برای مدت طولانی میگرن داشته اند ممکن است داروهای پیشگیرانه تجویزی دریافت کنند. این امر به ویژه برای کودکانی که موارد میگرنی، حداقل یک بار در هفته دارند، صدق می کند.

فیزیوتراپی می تواند به عضلات منقبض سر و گردن کمک کند

درمان با فیزیوتراپی می تواند خوب باشد اگر سردرد ناشی از کشش عضلات سر و گردن باشد، مثلاً به دلیل نحوه نشستن یا نگه داشتن سر کودک یا نوجوان. هدف از درمان بهبود آگاهی بدن است که اغلب با ورزش بدنی ترکیب می شود.

روش های روانشناختی مختلفی وجود دارد که می تواند به سردرد کمک کند.

آموزش تمدد اعصاب

تمرین تمدد اعصاب اغلب کمک خوبی به تسکین درد میگرن و سردردهای تنشی می کند.

هدف از آموزش تمدد اعصاب، آموزش کاهش تجربه استرس و سردرد به کودکان و نوجوانان است. این کار با تمرین با استفاده از روشی انجام می شود که با شروع احساس سردرد، آرامش سریع را فراهم می کند. این کار می تواند شدت درد و دفعات بروز سردرد را کاهش دهد. همچنین نشان داده شده است که بهبود پس از اتمام درمان ادامه دارد.

برنامه های خودیاری آنلاین

همچنین برنامه های خودیاری در اینترنت برای نوجوانان مبتلا به سردردهای دردسرساز وجود دارد.

این برنامه ها اغلب مبتنی بر روش های روانشناختی هستند که به درمان سنتی توسط یک درمانگر کمک خوبی می کنند. به عنوان مثال، تمرین تمدد اعصاب و CBT باشد.

اگر نوجوان با یک روانشناس آگاه نیز تماس داشته باشد که بتواند در هنگام بروز مشکلات در طول درمان از او حمایت کند و کمک کند، اغلب بهترین نتیجه اتفاق می افتد.

معاینه پزشکی قبل از درمان مهم است

قبل از اینکه کودک یا نوجوان درمان را با یک فیزیوتراپ، روانشناس یا از طریق اینترنت شروع کند، مهم است که پزشک ابتدا معاینه ای انجام دهد تا رد کند که یک بیماری جسمی باعث سردرد شده است.