میدان نقش جهان اصفهان، که در‌گذشته به میدان‌شاه یا میدان‌سلطنتی معروف بوده و پس از انقلاب اسلامی به نام میدان امام نامگذاری شده، میدان‌مرکزی استان اصفهان است که در بهترین مجموعه تاریخی نقش‌جهان واقع شده است. در ادامه محتوا میدان نقش جهان اصفهان در مجله اینترنتی ضد ایکس به طور کامل به معرفی این میدان خوهیم پرداخت با ما همراه باشید.
تاریخچه میدان نقش جهان اصفهان
از بناهای تاریخی چهار سوی میدان نقش جهان میتوان به آثار زیبای مسجد شاه (مسجد امام)، کاخ عالی قاپو، دروازه قیصریه و مسجد شیخ لطف الله که در ورودی اصلی بازار اصفهان ساخته شده‌اند، اشاره‌کرد.
همچنین دویست مغازه دو‌طبقه اطراف میدان را احاطه کرده‌اند که به طور کلی محل صنایع دستی اصفهان هستند. قبل از انتخاب شهر‌اصفهان به عنوان پایتخت امپراتوری صفویه، این باغ همچنین محل ساختمانهای دولتی و کاخ حاکمان تیموری و آق قویونلوها بوده است .
بنا نهادن میدان نقش جهان اصفهان در زمان شاه عباس اول در سال 1598 انجام‌شده است و دو معمار به نامهای محمدرضا اصفهانی و علی اکبر اصفهانی به عنوان طراحان و سازندگان میدان شناخته می‌شوند که آن را به شکل فعلی آن ساخته‌اند و نام این دو معمار در ورودی ساختمانهای اطراف میدان دیده میشود.
شیخ بهایی هم وظیفه نظارت و طراحی بر ساخت و ساز برخی از سازه‌های اطراف را بر عهده داشته‌است. مسافر فرانسوی ژان‌شاردنكه که در سال 1673 به اصفهان سفر كرد و نقش جهان را زيباترين ميدان جهان خواند.
برگزاری مراسم مهم در طول تاریخ
در زمان شاه عباس بزرگ و جانشینان وی، این میدان برای بازیهای چوگان، رژههای ارتش، نورپردازی و نمایشهای مختلف در روزهای جشن سلطنتی آماده می‌شد و در روزهای دیگر محلی برای گردش و خرید مردم بود و هنوز‌هم دو جفت دروازه سنگی چوگان در دو سوی میدان به عنوان قدیمی‌ترین دروازههای چوگان در جهان در نظر گرفته می‌شوند.
بازگشت با عظمت امام قلی خان از محاصره جزیره هرمز به اصفهان از نخستین مراسم برگزار شده در این میدان بود و شاردن نقل می‌کند که در‌جشن ها تا 50000 چراغ در میدان روشن می‌شد.
شرح و توضیحات مفصلی از این میدان توسط مسافران مشهور اروپایی مانند شاردن، ژان باتیست تاورنیه، پیترو دلاوال، سانسون، انگلبرت کمپفر ارائه شده‌است. دیگران هم از زمان صفویه به اصفهان سفر کرده بودند و همه نفرات، زیبایی میدان نقش جهان اصفهان را ستوده‌بودند. حالا این میدان پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز محلی برای برگزاری نماز جمعه و اجتماعات است.
مکانهای گردشگری در میدان نقش جهان اصفهان
هر یک از بناهای تاریخی ساخته‌شده در این میدان نمادی از زندگی مدنی، جامعه‌شهری و همچنین همبستگی ملی هستند. مسجد جامع عباسی یا مسجد شاه در ضلع جنوبی میدان به عنوان بزرگترین مرکز اجتماعی اصفهان است.
این مسجد به مناسبتهای مختلف برای اجتماعات بزرگ مردم ساخته شده است. مسجد شیخ لطف الله در ضلع شرقی میدان یک مرکز مذهبی خصوصی برای خانواده سلطنتی بود و کاخ عالی قاپو واقع در ضلع غربی میدان، ساختمان اصلی دولت بود.
طول میدان نقش جهان بیش از 525 متر و عرض آن به 160 متر میرسد و این میدان با 200 مغازه احاطه شده است که یک بازار عالی تولید محصولات‌هنری را تشکیل می‌دهد.
کاخ عالی قاپو
کاخ عالی قاپو در میدان نقش جهان اصفهان یکی از زیباترین نمونههای معماری صفوی است. ساختمان عالی قاپو با معماری برجسته و تزئینات چشمگیر هنرمندان مشهور ایرانی توجه بسیاری از بازدیدکنندگان داخلی و خارجی را به خود جلب می‌کند.
از مهمترین قسمتهای کاخ عالی قاپو میتوان به ورودی‌کاخ، سالن‌های مجلل، سالن موسیقی در طبقه آخر و آثار هنری برجسته در قسمتهای مختلف کاخ اشاره‌کرد. پایه‌های اصلی این عمارت از چوب ساخته شده است و این به جذابیت معماری این مکان می‌افزاید.
کاخ عالی قاپو یکی از مهمترین بناهای تاریخی به‌جا مانده از دوران صفویه در اصفهان است. این منظره در ضلع غربی میدان نقش جهان، روبروی مسجد شیخ لطف الله واقع‌شده است. در گذشته از عمارت عالی قاپو به عنوان “خانه دولت متبرک” یا “کاخ دولت” نیز یاد می‌کردند. کاخ عالی قاپو 1800 متر مربع مساحت و 6 طبقه دارد.
کلمه عالی قاپو از دو قسمت عالی و قاپو تشکیل شده‌است که در مجموع به معنای «دروازه عالی» است. کاخ عالی قاپو با معماری زیبای چوبی، یکی از بزرگترین و باشکوه‌ترین بناهای زمان خود است و در اوایل قرن هفدهم ساخته‌شده است.
این یک ساختمان 6 طبقه است و حدود 48 متر ارتفاع دارد و در این ساختمان طبقات مختلف توسط سه حالت پلکان باریک به یکدیگر متصل می‌شوند. در طبقه اول، دو سالن اصلی وجود دارد به نامهای «صدر خانه» یا «کشیک خانه» که برای امور اداری استفاده میشود.
یکی از قسمتهای بزرگ کاخ عالی قاپو سالن موسیقی در طبقه آخر است که روی دیوارها و سقف این سالن، گچ بری‌های زیبایی با محفظههای تزئینی ظریف برش خورده وجود دارد که باعث افزایش جلوه صوتی منعکس کننده صدای موسیقی در سالن میشود. همچنین سالن موسیقی دارای سه اتاق است که دو اتاق بزرگ و دیگری کوچکتر است.
مسجد شیخ لطف الله
اصفهان در سال 1598 به عنوان پایتخت ایران انتخاب شد و در همان زمان، شهرسازی و ساخت و سازهایی مانند خیابان چهارباغ، میدان نقش جهان، مسجد امام و … در این مکان انجام شد. در این دوره بود که شاه عباس دستور ساخت مسجد شیخ لطف الله را صادر کرد.
بدین ترتیب پایه و اساس مسجد جدید بر ویرانههای یک مسجد قدیمی واقع در این مکان بنا شد. معمار محمدرضا اصفهانی ساخت این مسجد را عهده‌دار شد که در مدت 18 سال توانست یک ساختمان شگفت‌انگیز بسازد.
مسجد شیخ لطف الله فقط مختص شاه عباس و خاندان سلطنتی بود و ورود مردم عادی به آن امکان‌پذیر نبود. به‌نظر میرسد شاه عباس از افتتاح مسجد در سال 998 هجری قمری تا پایان عمرش هر روز در این مسجد عبادت میکرده است.
شیخ لطف الله یکی از بزرگترین علمای شیعه بود که در منطقه جبل عامل در لبنان کنونی زندگی می‌کرد. وی با دعوت رسمی شاه عباس اول به همراه برخی دیگر از رهبران شیعه به ایران مهاجرت کرد تا آموزههای تشیع را به عنوان فرقه ای جدید در ایران گسترش دهد.
جزئیات مسجد شیخ لطف الله
چیدمان این مسجد غیرمعمول است زیرا نه مناره دارد و نه حیاط و پلههایی تا ورودی وجود دارد. دلیل این امر احتمالاً این بود که این مسجد هرگز یک مسجد عمومی نبوده و قرار‌بوده است که به عنوان مکان عبادی برای زنان حرمسرای شاه باشد.
محراب یا نمازخانه ای نیز در آن ساخته شده که کمی تاریک و پر پیچ و خم است. این راهرو هم در طراحی و هم در کارکرد مسجد یکپارچه است، زیرا نمای قبله نمازگزار را از میدان‌بزرگ بیرون، و به داخل نمازخانه ای رو به مکه در یک محور کاملاً متفاوت هدایت می‌کند.
نمازخانه اصلی مسجد شیخ لطف الله با هنر و معنویت خود شما را متحیر می‌کند. این محراب مربعی با اضلاع 19 متر در داخل آن است. همچنین موزاییکهایی دیوارها و گنبد فوق‌العاده زیبا را با نقوش کوچک و زرد، تزئین می‌کنند که این یک شاهکار‌هنری است.
پرتوهای نورخورشید که از طریق چند پنجره مشبک و مرتفع عبور می‌کنند، یک کنش متقابل نور و سایه ایجاد می‌کنند که فضا را غنی می‌کند و کیفیت ملموسی را به فضای خالی می‌بخشد.
مسجد امام اصفهان
مسجد امام که در‌گذشته به مسجد شاه یا مسجد جامع عباسی معروف بود مهمترین مکان مذهبی دوره صفویه در شهر اصفهان است، که هم از نظر عظمت‌معماری و هم از لحاظ ویژگیهای هنری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
ساخت مسجد جامع عباسی که در ضلع جنوبی میدان نقش جهان اصفهان واقع شده است به حکم شاه عباس اول در سال 1611 شروع شد و 18 سال به طول انجامید. اگر چه برخی از پروژههای تزئین حتی پس از مرگ پادشاه نیز ادامه یافت.
بازار بزرگ ایران:دروازه قیصریه
نقش جهان بهترین مکان برای خرید سوغاتی و شیرینی برای مسافران است. در این مکان نه تنها انبوهی از مغازهها در اطراف پراکنده‌اند، بلکه ورودی بازار این شهر نیز در این میدان حیاتی اصفهان واقع شده است. این مکان در ضلع شمالی میدان بسیارعالی و باشکوه ساخته شده است و پذیرای مردم از سراسر جهان است.
بازار 2 کیلومتری قیصریه یکی از طولانیترین بازارهای مسقف در جهان است که میدان قدیمی (میدان عتیق) اصفهان را به میدان‌جدید (میدان نقش جهان اصفهان) مرتبط می کند. بازار قیصریه در فروش‌فرش و قالیچه تخصص دارد، اما در عین لذت بردن از فضای‌سنتی دلپذیر، مکانی فوق‌العاده برای خرید‌سوغاتی است.
جمع بندی:
استان‌اصفهان مملو از مکانهای زیبای گردشگری است و فقط یک‌چیز است که باید به شما بگویم، آن هم این است که اگر در حال آماده‌کردن فهرستی از کارهایی که در طول زندگی انجام خواهید‌داد هستید، حتما بازدید از میدان نقش جهان اصفهان را در فهرست خود قرار دهید.
میدان نقش جهان اصفهان یکی از بهترین مکان های دیدنی در جهان می باشند که شما می توانید در سایت اکسیر اول به تمامی سوالات خود در رابطه با میدان نقش جهان اصفهان دست پیدا کنید.
اصفهان نصف جهانه