معده درد در کودکان

کودکان معمولا نمی توانند بگویند که چگونه و کجا درد دارد

چه زمانی و کجا باید به دنبال درمان باشم؟

چه چیزی می تواند باعث درد معده شود؟

قولنج نوزادی و کولیک معده دو وضعیت متفاوت هستند، اما به دلیل تشابه علائم، گاهی اشتباه گرفته می‌شوند.

کولیک معده معمولا در نوزادان بین ۲ هفته تا ۳ ماهگی شروع می‌شود و با درد شدید شکم، بی‌قراری، گریه بی‌دلیل و کمبود خواب همراه است. کولیک معمولا در شب شدیدتر است و ممکن است به مدت چند ساعت در طول روز ادامه یابد.

قولنج نوزادی هم با درد شکم، بی‌قراری، گریه بی‌دلیل و کمبود خواب همراه است، اما بیشتر در طول روز و شب به طور یکسان ادامه دارد. قولنج نوزادی ممکن است با تب، استفراغ و اسهال همراه باشد و معمولا بعد از چند هفته بهبود می‌یابد.

مشکلات عملکردی دستگاه گوارش

شایع ترین علت درد معده طولانی مدت و مکرر مشکل عملکرد دستگاه گوارش نام دارد. نام دیگر  این بیماری, بیماری روده تحریک پذیر، IBS است .

علائم ممکن است متفاوت باشد، اما معمولا بیش از دو ماه طول می کشد و حداقل یک بار در هفته رخ می دهد. علائم دیگر ممکن است شامل رفلاکس اسیدی، استفراغ، یبوست یا اسهال باشد. گاهی اوقات این مشکل می تواند در طول دوره های زمانی پر استرس افزایش یابد.

یبوست

یبوست و درد شکم دو مشکل متداول در کودکان هستند که ممکن است به طور همزمان رخ دهند و باعث ناراحتی کودک شوند. علل مشترکی برای این دو مشکل شامل کمبود مایعات و فیبر در رژیم غذایی، کمبود فعالیت ورزشی، مصرف داروهای ضد درد و برخی بیماری‌های دستگاه گوارشی هستند.

یکی از علائم یبوست، درد شکم است. این درد معمولاً در قسمت پایین شکم و در ناحیه معده و روده‌ها احساس می‌شود. درد ممکن است به دلیل فشار بیشتری که به علت یبوست بر روی معده و روده‌ها اعمال می‌شود، ایجاد شود. این درد معمولاً بعد از تخلیه مدفوع تسکین می‌یابد.

سرماخوردگی و سایر عفونت های ویروسی

سرماخوردگی و سایر عفونت‌های ویروسی، می‌توانند به طور غیرمستقیم باعث درد شکم در کودکان شوند. این عفونت‌ها ممکن است باعث تحریک بیشتر دستگاه گوارش شوند، که منجر به درد شکم، دل‌پیچه، اسهال و استفراغ شود.

همچنین، برخی از عفونت‌های ویروسی مانند نوروویروس، ممکن است باعث تغییرات در عملکرد دستگاه گوارش شوند و به علت آسیب دیدن اعصاب گوارشی، علایمی مانند درد شکم، اسهال یا یبوست ایجاد کنند.

آنفلوآنزای معده

آنفلوآنزای معده یا گاستروانتریت ویروسی، یک بیماری ویروسی است که باعث التهاب مخاط دستگاه گوارش می‌شود. علائم شامل درد شکم، دل‌پیچه، اسهال، استفراغ و تب می‌شوند. این بیماری از طریق تماس با افراد بیمار، استفاده از اشیاء آلوده و یا مواد غذایی آلوده منتقل می‌شود.

درمان آنفلوآنزای معده، بیشتر شامل مراقبت خود و تجویز داروهای ضد التهابی، ضد اسهال و ضد استفراغ است. برای جلوگیری از ابتلا به آنفلوآنزای معده، بهتر است دست‌ها را بعد از استفاده از توالت و قبل از خوردن غذا بشویید، از مصرف مواد غذایی آلوده و نامناسب پرهیز کنید و همچنین از تماس با افراد بیمار پرهیز کنید.

بیماری معده معمولا در عرض چند روز از بین می رود. مهم است که کودکانی که استفراغ یا اسهال دارند مایعات بخورند. این امر به ویژه برای کودکان زیر یک سال که به راحتی آب بدنشان کم می شود بسیار مهم است.

عدم تحمل لاکتوز

کودکان سایر نقاط جهان ممکن است از سنین مدرسه به بعد دچار عدم تحمل لاکتوز شوند. این بدان معنی است که توانایی بدن برای تجزیه قند شیر که لاکتوز نیز نامیده می شود، کاهش می یابد. باکتری های روده بزرگ به جای آن قند شیر را تخمیر می کنند و نوزاد دچار گاز معده و اسهال می شود که می تواند منجر به درد معده شود.

برای کنترل عدم تحمل لاکتوز، می‌توان به دو روش زیر پرداخت:

• تغذیه مناسب: از مصرف محصولات لبنی که حاوی لاکتوز زیادی هستند، پرهیز کنید و به جای آن‌ها، از محصولات لبنی با مقدار کمتری لاکتوز یا محصولات لبنی پربیوتیک مانند کره، جوانه گندم، جگر، ماهی، تخم مرغ و تخمینه استفاده کنید.
• مکمل آنزیم لاکتاز: این مکمل‌ها به عنوان یک آنزیم کمکی برای هضم لاکتوز بهبود می‌دهند و می‌توانند کمک کننده ای برای افرادی با عدم تحمل لاکتوز باشند. در هر صورت، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا راهکار مناسبی برای شما پیدا شود.

بیماری سلیاک

بیماری سلیاک که به عنوان بیماری عدم تحمل گلوتن نیز شناخته می شود، به این معنی است که کودک پروتئین گلوتن موجود در غلات، گندم، چاودار و جو را تحمل نمی کند. بیماری سلیاک می تواند علائم مختلفی ایجاد کند. اشتهای ضعیف، خستگی، سردرد و درد معده که بدون یبوست یا اسهال در کودکان شایع است.

آلرژی غذایی

کودکی که به هر ماده ای که در غذا وجود دارد حساسیت دارد می تواند به طرق مختلف واکنش نشان دهد. معمولاً کودک دچار جوش یا اگزما می شود. گاهی اوقات خارش، سوزش دهان، تورم لب ها و گلو وجود دارد. درد معده، استفراغ، اسهال یا یبوست نیز می تواند از علائم آلرژی غذایی باشد.

هایپر اسیدیتی

هایپراسیدیتی به وضعیتی گفته می‌شود که مقدار اسید معده بیش از حد بالا رفته و می‌تواند باعث ایجاد درد معده، سوزش معده، احساس تهوع و استفراغ شود. علل هایپراسیدیتی شامل مصرف مکرر غذاهای چرب، نوشیدنی‌های قهوه و چای، مصرف دخانیات، استرس و نارسایی در عملکرد معده است. درمان هایپراسیدیتی با مصرف داروهای ضداسید و تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی انجام می‌شود. در صورت بروز علائم هایپراسیدیتی به متخصص گوارش مراجعه کنید.

بیماری التهابی روده

انحراف بیضه در کودکان نیز ممکن است رخ دهد، اما نسبت به بزرگسالان کمتر شایع است. در بسیاری از موارد، انحراف بیضه در کودکان بعد از حادثه‌ای که در آن بیضه به شدت ضربه می‌خورد، رخ می‌دهد.

علاوه بر درد شدید، علائم دیگری هم می‌تواند نشان دهنده انحراف بیضه در کودکان باشد، از جمله:

• تورم بیضه و منطقه پیرامونی آن
• قرمزی  بیش از حد در منطقه پیرامونی بیضه
• تغییر شکل بیضه یا قسمت آن که به بدن وصل است
• احساس سنگینی و فشار در منطقه زیر شکم
• استفراغ و سردرد در بعضی موارد شدید

با توجه به شدت درد و شدت علائم، در صورت شک به انحراف بیضه در کودکان، باید به صورت فوری به پزشک مراجعه شود. درمان سریع و مناسب انحراف بیضه در کودکان می‌تواند جلوی آسیب دیدگی بیشتر به بافت‌های بیضه و عملکرد آن را بگیرد.

عفونت مجاری ادراری

در عفونت ادراری معمولاً هنگام ادرار کردن کودک جیغ می زند و بیشتر از حد معمول ادرار می کند، و معمولاً معده درد دارد. ممکن است مقداری خون در ادرار وجود داشته باشد که ممکن است بوی بدی بدهد.

عفونت دستگاه ادراری اگر درمان نشود می تواند به بیماری التهابی لگن یا پیلونفریت تبدیل شود.