گروه های خونی

گروه های خونی یکی از موضوعات پزشکی مهم و جذاب است که هر روزه مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. گروه های خونی، شامل چهار دسته اصلی A، B، AB و O هستند که هر یک از این گروه‌ها دارای ویژگی‌ها و خصوصیات خاص خود هستند. در این مقاله از مجله اینترنتی ضدایکس به بررسی ویژگی‌های هر یک از گروه های خونی و تأثیر آنها در سلامت و برخی ارتباطات بین گروه های خونی خواهیم پرداخت. همچنین، در این مقاله به بررسی اهمیت گروه‌بندی خونی در مواردی مانند انتقال خون، جراحی، درمان بیماری‌ها و بسیاری دیگر از مسائل پزشکی خواهیم پرداخت. با مطالعه این مقاله، شما با گروه های خونی بیشتر آشنا خواهید شد و می‌توانید اطلاعات خود را در این زمینه گسترش دهید.

تطابق گروه خونی اهداکننده و گیرنده خون بسیار مهم است و در صورت عدم تطابق، می تواند منجر به واکنش های نامطلوبی شود که به شدت مضر برای سلامت فرد می باشد. به عنوان مثال، در صورتی که گیرنده خون گروه A باشد و خونی با گروه B به او تزریق شود، آنتی بادی های موجود در خون گیرنده با آنتی ژن های موجود در خون اهداکننده واکنش نشان می دهند که می تواند منجر به مشکلاتی مانند ایجاد لخته در عروق، خونریزی و غیره شود.

بنابراین، برای انتقال خون به فردی که به آن نیاز دارد، ابتدا گروه خونی او تعیین شده و با گروه خونی اهداکننده مطابقت داده می شود. این امر به صورت دقیق و با استفاده از تست های خونی صورت می گیرد. در صورتی که گروه خونی اهداکنده با گروه خونی گیرنده مطابقت داشته باشد، خون می تواند به فردی که به آن نیاز دارد، تزریق شود و به شفا منجر شود.

سیستم AB0

سیستم AB0 یکی از دو سیستم رایج برای تقسیم بندی گروه های خونی است. در این سیستم، چهار گروه خونی اصلی A، B، AB و O وجود دارند. هر فرد دو ژن از والدین خود به ارث می‌برد، یک ژن از هر والد. این ژن‌ها می‌توانند یا گروه A را تولید کنند، یا گروه B، یا هر دو گروه A و B یا هیچ‌کدام از این دو گروه را. بنابراین، فردی که دو ژن A دارد، گروه خونی A خواهد داشت، فردی که دو ژن B دارد، گروه خونی B خواهد داشت، فردی که یک ژن A و یک ژن B دارد، گروه خونی AB خواهد داشت و فردی که هیچ ژن A و Bی ندارد، گروه خونی O خواهد داشت. به عنوان مثال، فردی که دو ژن A دارد، می‌تواند یک ژن A به فرزندان خود منتقل کند و فرزندشان نیز یا دو ژن A خواهد داشت و گروه خونی A خواهد بود، یا یک ژن A و یک ژن O خواهد داشت و گروه خونی A خواهد بود.

پروتئین های روی سطح سلول های خونی تعیین می کنند که چه گروه خونی دارید

چیزی که گروه‌های خونی مختلف را متمایز می‌کند، پروتئین‌های کوچکی به نام آنتی‌ژن هستند که در سطح گلبول‌های قرمز قرار دارند و باعث تعیین گروه خونی فرد می‌شوند.

به عنوان مثال، اگر گروه خونی A داشته باشید، آنتی‌ژن A روی سطح سلول‌های خونیتان وجود دارد، و اگر گروه خونی B داشته باشید، آنتی‌ژن B روی سطح سلول‌های خونیتان وجود دارد. در صورتی که گروه خونی AB داشته باشید، هم آنتی‌ژن A و هم آنتی‌ژن B روی سطح سلول‌های خونیتان وجود دارند، و در برخی افراد، هیچ کدام از این آنتی‌ژن‌ها روی سطح سلول‌های خونیشان وجود ندارد و به گروه خونی 0 تعلق دارند.

آنتی بادی هایی در خون علیه گروه های خونی خاصی وجود دارد

علاوه بر آنتی ژن در سطح سلول های خونی، پروتئین هایی به نام آنتی بادی نیز در خون دارید. آنتی بادی ها با نوع خاصی از آنتی ژن روی سطح خود به سلول های خونی حمله می کنند. به عبارت دیگر، خون از گروه های خونی مختلف به هیچ وجه قابل مخلوط شدن نیست، زیرا آنتی بادی های خاصی در خون علیه گروه های خونی خاصی وجود دارند.

شما که گروه خونی A دارید، آنتی بادی هایی در خون خود دارید که به سلول های خونی B حمله می کنند. شما که گروه خونی B دارید، دارای آنتی بادی علیه سلول های خونی A هستید. در گروه خونی AB، هیچ آنتی بادی علیه سلول های خونی A و سلول های B وجود ندارد، به عبارت دیگر شما می‌توانید از هر نوع خونی دریافت کنید. اما شما که گروه خونی 0 دارید، هم برای سلول های خونی A و هم برای سلول های B، آنتی بادی دارید که به هر دو گروه خونی A و B حمله می کند.

آنتی ژن Rh نیز باید صحیح باشد

پروتئین‌هایی به نام آنتی‌ژن در سطح سلول‌های خونی وجود دارند که برای تعیین گروه خونی شما اهمیت دارند. آنتی‌ژن‌های A و B وجود دارند و شما با توجه به نوع آنتی‌ژنی که بر روی سطح سلول‌های خونی شما وجود دارد، به گروه خونی A، B، AB یا O تعلق دارید. همچنین، پروتئین‌هایی به نام آنتی‌بادی نیز در خون وجود دارند که علیه آنتی‌ژنی که در سلول‌های خونی شما وجود ندارد، حمله می‌کنند. بنابراین، خون افراد با گروه‌های خونی مختلف قابلیت مخلوط شدن با یکدیگر را ندارد.

آنتی‌ژن Rh یکی از پروتئین‌های دیگری است که در سطح سلول‌های خونی وجود دارد. اگر شما آنتی‌ژن Rh را دارید، به عنوان Rh مثبت شناخته می‌شوید و اگر ندارید، به عنوان Rh منفی شناخته می‌شوید. بیشتر افراد اروپایی Rh مثبت هستند و برای نشان دادن این نوع گروه خونی، از عبارت D+ نیز استفاده می‌شود.

بنابراین، برای تعیین گروه خونی شما، باید نوع آنتی‌ژنی که بر روی سطح سلول‌های خونی شما وجود دارد، همراه با نوع آنتی‌بادی‌هایی که در خون شما وجود دارد و نوع آنتی‌ژن Rh که در صورت وجود آن شما به عنوان Rh مثبت شناخته می‌شوید، بررسی شود.

در مواقع اضطراری، هر کسی می تواند خون از نوع 0 Rh- دریافت کند

در مواقع اضطراری، خون از نوع 0 Rh- به عنوان گزینه‌ای برای تزریق به هر فردی که نیاز دارد، استفاده می‌شود. این به دلیل این است که خون از نوع 0 Rh- در سیستم ایمنی بدن هیچگونه آنتی بادی علیه آنتی ژن‌های A، B و Rh ندارد و از این رو، خونی است که می‌تواند به تمامی افرادی که نیاز به خون دارند، تزریق شود.

اما برای اهدای خون در زمان عادی، بسیار مهم است که گیرنده و اهداکننده خون دارای هماهنگی گروه خونی و آنتی ژن‌های خونی باشند. گروه خونی افراد می‌تواند A، B، AB و یا 0 باشد و هر کدام از این گروه‌ها شامل آنتی ژن‌های خاصی هستند. به عنوان مثال، افرادی که گروه خونی A دارند، آنتی ژن B را در خونشان دارند و افرادی که گروه خونی B دارند، آنتی ژن A را در خونشان دارند. همچنین، افرادی که گروه خونی AB دارند، هر دو آنتی ژن A و B را در خونشان دارند و افرادی که گروه خونی 0 دارند، هیچ گونه آنتی ژنی در خونشان ندارند.

بنابراین، اگر گیرنده و اهداکننده خون هر دو دارای گروه خونی یکسان و یا گروه خونی‌ای باشند که آنتی ژن‌های آن با گیرنده سازگاری داشته باشند، خون به خوبی با گیرنده تطابق پیدا می‌کند و احتمال واکنش‌های منفی نیز کاهش می‌یابد.

گروه خونی Rh منفی و بارداری

در برخی موارد، زنان بارداری که گروه خونی Rh- دارند و جنینی با گروه خونی Rh+ درحال رشد در رحم خود دارند، ممکن است با تولید آنتی بادی علیه سلول‌های خونی جنین مواجه شوند. این مسئله ممکن است باعث کاهش تولید سلول‌های خونی جنین شود و در نتیجه کم‌خونی شدید در نوزاد به دنیا بیاید که باعث خطر آسیب مغزی نوزاد می‌شود.

اما امروزه روش‌های جلوگیری و درمان مناسبی برای زنان باردار با گروه خونی Rh منفی و جنین با گروه خونی Rh+ وجود دارد. با تزریق یک داروی خاص به نام ایمونوگلوبولین ضد D به زنان باردار Rh منفی، می‌توان تشکیل آنتی بادی در زنان باردار جلوگیری کرد و از کم‌خونی شدید نوزاد پیشگیری کرد.

از این رو، در حال حاضر نیاز به تعویض خون در نوزاد با گروه خونی Rh+ کمتر شده است.

تاثیر گروه خونی بر سلامتی فرد و خطر ابتلای افراد به بیماری های مختلف